Czy wojna jest dla dziewczyn ?

Czy wojna jest dla dziewczyn ?

Książka, która zapoczątkowała serię „Wojny dorosłych – historie dzieci”, a więc nadzieja, którą wyraziłam na końcu tej recenzji, nie była płonna 😉 Ukazało się w niej już ponad dwadzieścia książek opartych na losach autentycznych dzieci nie tylko z czasów drugiej wojny światowej. Część z nich już znalazła swoje miejsce na poprzednich półkach Małego Pokoju z Książkami, inne dopiero czekają na opisanie.

Wpis z 21 lutego 2011 roku:

W tegorocznym liście do św. Mikołaja Najmłodsza poprosiła o: grę planszową a najchętniej „Małych powstańców”. Przyznam, że nie jestem entuzjastką planszówek (wyjątek robię dla Sccrabli, ale czy one należą do tej kategorii ?), a pomysł zrobienia gry dla dzieci o Powstaniu Warszawskim budził moje mieszane uczucia, ale z drugiej strony – to i tak było jedno z sensowniejszych życzeń zawartych w tym liście, więc cóż było robić… 😉 Najmłodsza znalazła pod choinką tę grę, zagrałyśmy już kilka razy, a ja nadal mam mieszane uczucia. Zdaję sobie sprawę, z swojego historycznego skrzywienia, które powoduje żywszy (niż przeciętnie w populacji) stosunek do wydarzeń z przeszłości. A już do Powstania Warszawskiego mam stosunek szczególnie szczególny…

Od początku mój opór wzbudziła zdeformowana mapa Warszawy, na której gra się rozgrywa – pewne miejsca są za blisko, pewne za daleko, a niektóre drogi wiodą przez tereny przez które, jak wiem doskonale, przejścia nie było.

Jednak największą moją obawę budzi to, że obraz Powstania, jaki dziecko może wynieść z tej gry (a szczególnie z jej pierwszego poziomu, przeznaczonego dla młodszych) jest podobny do obrazu wojny w „Czterech pancernych”. Fajna zabawa, taka trochę ciuciubabka, a nawet, jak ktoś wpadnie w ręce Niemców, to w następnej kolejce na pewno nasi go uwolnią i wróci do gry. Niestety – Powstanie wcale nie przypominało zabawy w chowanego 😦

W drugim poziomie już nie bawimy się w berka z jednym jednym hitlerowcem, za to pojawia się możliwość utraty całej dzielnicy (jeśli meldunek nie zostanie doręczony). Nie wiem, jak to wygląda przy większej ilości graczy, ale grając w dwie osoby nigdy do tego nie dopuściłyśmy.

Gra w „Małych powstańców” może być jednak dobrym wstępem do rozmowy z dzieckiem o Powstaniu – pod warunkiem , że dorośli sami dysponują na jego temat wiedzą szerszą niż ta, którą zawarto w ulotce dołączonej do gry. Jeśli nie dysponują, ani nie mają na podorędziu kogoś, kto może o tym opowiedzieć na podstawie własnych doświadczeń, można (a nawet należy) sięgnąć po książkę. Na przykład tę:

Oczywista odpowiedź na tytułowe pytanie brzmi: wojna nie jest dla nikogo, ale równocześnie wiemy dobrze, że teraz wojna dotyczy już nie tylko tych, którzy noszą mundury, niezależnie od wieku i płci.

W 1939 roku Ela miała dziewięć lat. Wojna zmieniła w jej życiu wszystko. Najpierw z nieba leciały bomby, a jej najsilniejszy na świecie Tata, który obiecywał, że je zdmuchnie z nieba, był daleko, walczył. Potem zaczęło się życie pod okupacją, zupełnie inne od tego wcześniejszego. Okazało się, że to, co dawniej było ważne, teraz wygląda inaczej – na przykład prawdomówność. Już nie trzeba było zawsze mówić prawdy, wręcz przeciwnie – były rzeczy, których nie można było powiedzieć nawet najbliższej osobie. A potem jeszcze aresztowano Mamę i Ela została sama, a potem w Warszawie wybuchło Powstanie…

Bohaterka tej książki, Ela Łaniewska była o rok starsza od Hany Brady (bohaterki „Walizki Hany”) i miała to szczęście w nieszczęściu, ze nie była Żydówką. Przeżyła wojnę i spotkała Mamę, która wróciła z obozu w Auschwitz. Tata nie dożył końca wojny. Książka, którą Paweł Beręsewicz napisał na podstawie jej losów, nie epatuje okrucieństwem. To opowieść dziewczynki ukazująca te wydarzenia z jej perspektywy.

„Czy wojna jest dla dziewczyn ?” jest już trzecią książką opowiadającą autentyczne losy młodziutkich uczestników Powstania, wydaną przez Muzeum Powstania Warszawskiego. Poprzednie „Mały Powstaniec” i „Halicz” ukazały się nakładem wydawnictwa „Muchomor”. Ta jest efektem współpracy Muzeum z Wydawnictwem Literatura i mam nadzieję, że na tym się nie skończy.

„Mali Powstańcy” – gra, wyd.: Egmont

Paweł Beręsewicz „Czy wojna jest dla dziewczyn ?”, ilustr.: Olga Reszelska, wyd.: Muzeum Powstania Warszawskiego, Warszawa 2010, Literatura, Łódź 2010

Jedna myśl w temacie “Czy wojna jest dla dziewczyn ?

Dodaj komentarz